fbpx

Bốn phong cách làm đồ gốm thủ công (2)

Điêu khắc: một trong bốn phong cách làm đồ gốm thủ công
Điêu khắc: một trong bốn phong cách làm đồ gốm thủ công

Bài viết cách đây hai tuần của tôi trên blog Đất Sét có nói về 2 trong 4 phong cách làm đồ gốm thủ công: làm đồ gốm 100% bằng tay (handbuilding) và đổ khuôn (slip casting). Với handbuilding, những người làm gốm hay dùng sành hoặc gốm; với đổ khuôn thì người làm gốm phải dùng đất sét lỏng (có thể là sành, gốm hoặc sứ).

Hai phong cách thủ công còn lại là làm gốm trên bàn xoay và điêu khắc.

Làm gốm trên bàn xoay (throwing on the wheel):

Trong tiếng Anh phong cách này có tên là throwing; nghĩa đen của throw là ném, họ gọi phong cách này là throwing vì một trong những bước đầu tiên là bạn phải ném khối đất sét lên bàn xoay. để làm một chiếc cốc/tách cỡ vừa, bạn sẽ cần dùng 500g đất sét, hoặc 3kg cho một bát tô salad loại to. Từ tiếng Anh của bàn xoay wheel (nghĩa đen là bánh xe). Với throwing, bạn có thể tạo ra những sản phẩm có form hình trụ như bát, chén, chai nước, chậu cây, v.v. Có bốn bước chính trong quá trình throw:

  • Center: đồng tâm & đồng nhất khối đất sét
  • Drop the hole: tạo điểm tâm của đáy
  • Pull it out: Xác định độ rộng của đáy bằng cách kéo đất sét ra xa khỏi tâm
  • Pull it up: Kéo thành của khối trụ.

Bạn có thể xem tham khảo cách làm đồ gốm trên bàn xoay qua video dưới đây:

Với bước đầu tiên, center: Người làm gốm dùng bàn xoay, xoay ở tốc độ tương đối nhanh, biến khối đất sét thành một khối trụ có tâm xoay trùng với tâm xoay của bàn xoay, và khối lượng phân bổ đều. Việc này được thực hiện bằng cách dùng hai lòng bàn tay đẩy đất sét vào trong đồng thời tay cũng di chuyển lên cao dần cùng khối đất sét, thao tác này gọi là cone up. Sau đó, ta sẽ nắm bàn tay lại và ấn khối đất sét theo chiều từ trên xuống – cone down. Lặp lại quá trình này nhiều lần sẽ giúp cho khối đất sét đồng nhất và ở vị trí chính giữa – đồng tâm với tâm của bàn xoay.

Drop the hole: Khi đã có một khối trụ đồng nhất, người làm gốm sẽ giảm bớt tốc độ xoay của bàn xoay, để chuẩn bị thực hiện bước tiêp theo. Người làm gốm sẽ dùng đầu ngón tay ấn điểm tâm của khối trụ thẳng xuống 90 độ – lưu ý không ấn xuyên qua cả khối đất sét vì khối trụ cần có đáy.

Pull it out: Khi đã có điểm tâm của đáy, kéo đất sét ra xa khỏi tâm (kéo về phía mình). Đáy của hình trụ sẽ được hình thành ở phía trong và người làm gốm sẽ dừng thao tác kéo khi thấy đáy trụ đã đạt được độ rộng mong muốn.

Pull it up: Bước tiếp theo sẽ là kéo thành của hình trụ. Thao tác này được thực hiện ở tốc độ xoay chậm nhất so với các bước trước. Đáy của hình trụ luôn nên được giữ khô, trong khi thành của hình trụ sẽ hay phải liên tục được thấm nước để ngón tay có thể di chuyên dọc thành trụ dễ dàng. Kéo thành trụ có lẽ là kỹ thuật mất nhiều thời gian nhất để thuần thục. Một tay sẽ ở phía trong ống trụ, một tay ở phía ngoài, các đầu ngón tay ở hai phía gần như là đối xứng nhau qua thành trụ trong quá trình kéo. Để kéo thành trụ thành công thì cánh tay, vai của người làm gốm phải rất ổn định và nhạy cảm để có thể cảm nhận dc độ dày của thành trụ và từ đó điều chỉnh tốc độ của bàn xoay và độ mạnh của đầu ngón tay khi kéo. Nếu tay không ổn định, khối trụ rất dễ bị nghiêng và một khi đã bị nghiêng, rất nhiều các vấn đề khác có thể xảy ra. Những người làm gốm có kinh nghiệm khuyên chỉ nên kéo thành trụ nhiều nhất là ba lần. tuy nhiên với những người mới bắt đầu học làm gốm, việc kéo nhiều hơn ba lần là việc rất phổ biến. Khi kéo, bạn ko nhất thiết phải kéo thẳng đứng dáng ống trụ, nếu bạn định làm bát  hoặc đĩa, tay của bạn sẽ kéo theo những hướng khác nhau. Ống trụ là mẫu tiêu chuẩn cho người bắt đầu làm gốm vì kỹ năng cân bằng độ mạnh của đầu ngón tay từ phía trong và phía ngoài khi kéo ống trụ là kỹ năng cần thiết nhất.

Sau khi kéo thành công, nhiệm vụ còn lại là hoàn thiện sản phẩm. Tạo hình bao gồm làm mịn mặt trong và mặt ngoài của sản phẩm, hoặc tạo hình thêm cho sản phẩm: uốn thân trụ theo nhiều hướng khác nhau, hoặc cắt thành trụ và sáng tạo theo ý riêng của bạn.

Hầu hết các loại đất sét đều có thể dùng cho bàn xoay. Với những người thích chất liệu sứ, làm gốm trên bàn xoay là cách hiệu quả nhất để làm việc với sứ. Chất liệu mà người làm gốm sẽ cẩn thận hơn khi throw là gốm pha với grog. Grog chính là gốm đã được nung chín nhưng tồn tại dưới dạng hạt nhỏ như cát, hoặc nhỏ hơn. Grog pha vào gốm để làm cho gốm cứng hơn, co ít hơn. Khi gốm có pha grog dùng để throw, các hạt grog hay “nổi” lên trên bề mặt của gốm và có thể làm mất tính thẩm mỹ của sản phẩm. Vì vì hạt grog nổi lên bề mặt của sản phẩm, chúng cũng có thể làm tổn thương đầu ngón tay của người làm gốm.

Điêu khắc (sculpture):

Điêu khắc tương đối gần với handbuilding, vì người làm gốm ít cần đến sự trợ giúp của các dụng cụ công nghiệp mà thao tác 100% bằng tay. Điêu khắc chân dung là một nhánh chính trong điêu khắc, nhưng cũng có những nghệ sĩ điêu khắc chuyên tạo ra các tác phẩm điêu khắc khác phi chân dung. Bản thân tôi đang theo đuổi điêu khắc chân dung và càng  ngày tôi càng thích phong cách này. Nếu như vẽ chân dung là ghi chép lại hình ảnh trong không gian ba chiều trên không gian hai chiều (trên giấy hoặc mặt phẳng), thì điêu khắc chân dung là tái hiện lại vật thể trong không gian ba chiều lại trên không gian ba chiều. Tôi hay lấy có cảm hứng với các bức tranh chân dung độc đáo, nên nhiều tác phẩm điêu khắc chân dung của tôi là chuyển đổi lại từ thế giới hai chiều sang ba chiều, và quá trình chuyển đổi đó thật sự thú vị. Có ba cách chính để thực hiện một tác phẩm chân dung:

  • Dùng slab (tôi có giải thích về khái niệm slab trong bài blog trước): người làm gốm sẽ dùng slab dựng nên khối trụ và tỉa các chi tiết mặt như mắt, mũi, miệng, tai trên slab. Trong quá trình tỉa, tuỳ chi tiết mà người làm gốm có thể thêm đất sét từ phía trong hoặc ngoài hình trụ.
  • Tạc (carve): người làm gốm sẽ xây một khối đất sét đặc và tạc các chi tiết ngay trên khối đất sét này. Vì khối đất sét ban đầu là đặc nên sau khi hoàn chỉnh 90% bề mặt, người làm gốm sẽ phải cắt sản phẩm ra thành hai hoặc nhiều phần nhỏ hơn để làm rỗng phía bên trong (hollow). Sau khi làm rỗng và nén thành của sản phẩm, thường có độ dày 4-5cm, các phần nhỏ này sẽ lại được gắn với nhau trở lại. Sau khi đã được gắn lại một cách chắc chắn rồi, người làm gốm cần hoàn thiện nốt 10% còn lại của bề mặt và để sản phẩm khô thật chậm và đều trước khi nung.
điêu khắc - một phong cách làm gốm thủ công
Ảnh: công đoạn cắt để làm rỗng phần trong của tượng. Đây là tượng Brio – chú chó giống chó nước Tây Ban Nha của tôi. Bạn có thể xem ảnh tác phẩm này trên trang/mục Hình ảnh của website
Điêu khắc: một trong bốn phong cách làm đồ gốm thủ công
Làm rỗng phần thân của tượng
  • Xây lõi bằng kim loại hoặc giấy, rồi đắp đất sét ở ngoài để tạo bề mặt của sản phẩm: cách này có thể coi là sự kết hợp của hai cách trên: người làm gốm vẫn có phần lõi tương đối vững chắc ở trong – nhưng thay vì lõi bằng đất sét thì họ sẽ xây cốt bằng cách uốn dây kim loại hoặc bằng giấy. Sau khi đã dựng được phần cốt như mong muốn, người làm gốm sẽ đắp đất sét lên ngoài phần cốt này và thực hiện các bước còn lại như phong cách tạc ở trên. Họ cũng sẽ phải cắt sản phẩm ra thành hai hoặc nhiều phần để có thể lấy và bỏ phần cốt đi sau khi đã hoàn thành.
Điêu khắc - phong cách làm đồ gốm thủ công
Tôi hoàn thiện tượng Brio bằng màu acrylic và một lớp phủ trong để bảo vệ màu

Cũng giống như handbuilding, điêu khắc chấp nhận hầu hết các loại đất sét – trừ sứ. Sứ khô đi nhanh hơn so với các loại gốm khác, trong khi một tác phẩm điêu khắc thường mất rất nhiều thời gian để hoàn thành (có thể mất đến vài tuần để thực hiện một tác phẩm cỡ vừa), vì vậy mà ít người chọn sứ làm chất liệu thường xuyên cho điêu khắc. Phần lớn tác phẩm điêu khắc được dùng để trang trí, không có tính ứng dụng như chén hoặc bát đĩa, nên các chất liệu dùng để kết thúc bề mặt của sản phẩm (hay còn gọi là finish) không cần thiết phải là những chất liệu an toàn (với các sản phẩm như chén, cốc, bát, đĩa, “an toàn” bao gồm an toàn cho thực phẩm – food safe, an toàn cho lò vi sóng  – microwave safe, và an toàn cho máy ra bát – dishwasher safe). Vì vậy, với điêu khắc bạn có thể sáng tạo về màu sắc hoặc bề mặt với rất nhiều chất liệu khác: men, màu dầu, màu nước, sơn, mạ kim, v.v. Loại đất sét dùng cho điêu khắc cũng vì thế mà phong phú hơn, nhiều nghệ sĩ điêu khắc chọn đất sét có nhiệt độ chín thấp để tiết kiệm nhiên liệu và rút ngắn thời gian nung.

Mỗi người sẽ thích và chọn một phong cách “chơi” gốm cho riêng mình. Chỉ với những hiểu biết cơ bản về gốm, bạn có thể thấy rằng các lựa chọn về gốm là vô cùng, từ các lựa chọn về loại đất sét (màu, nhiệt độ chín, độ cứng), cách thao tác với gốm (handbuilding, hoặc throw, hoặc điêu khắc), tạo những sản phẩm mang tính ứng dụng hay trang trí, tới các lựa chọn để hoàn thiện sản phẩm (tráng men, màu dầu, acrylic, v.v)

Bạn hãy thử làm một vài món đồ gốm, chắc chắn bạn sẽ thấy làm đồ gốm rất vui và tìm ra một phong cách phù hợp với mình 🙂

75 Trả lời “Bốn phong cách làm đồ gốm thủ công (2)”

  1. I’m really enjoying the design and layout of your site. It’s a very easy on the eyes which makes it much more pleasant for me to come here and visit more often. Did you hire out a developer to create your theme? Exceptional work!

  2. The next time I read a blog, I hope that it doesnt disappoint me as much as this one. I mean, I know it was my choice to read, but I actually thought youd have something interesting to say. All I hear is a bunch of whining about something that you could fix if you werent too busy looking for attention.

  3. When I initially commented I clicked the “Notify me when new comments are added” checkbox and now each time a comment is added I get three e-mails with the same comment. Is there any way you can remove me from that service? Many thanks!

  4. Hey there! This is kind of off topic but I need some guidance from an established blog. Is it very hard to set up your own blog? I’m not very techincal but I can figure things out pretty fast. I’m thinking about setting up my own but I’m not sure where to start. Do you have any points or suggestions? Appreciate it

  5. I have been browsing on-line more than 3 hours nowadays, yet I never discovered any interesting article like yours. It’s pretty price sufficient for me. Personally, if all website owners and bloggers made excellent content material as you did, the net will likely be much more useful than ever before.

  6. Simply wish to say your article is as astounding. The clearness in your post is just great and i could assume you are an expert on this subject. Fine with your permission allow me to grab your RSS feed to keep updated with forthcoming post. Thanks a million and please continue the gratifying work.

  7. Hello! I know this is kinda off topic but I’d figured I’d ask. Would you be interested in exchanging links or maybe guest authoring a blog post or vice-versa? My blog addresses a lot of the same subjects as yours and I believe we could greatly benefit from each other. If you happen to be interested feel free to shoot me an e-mail. I look forward to hearing from you! Fantastic blog by the way!

  8. I’ve been browsing online greater than 3 hours today, yet I never found any attention-grabbing article like yours. It’s beautiful worth sufficient for me. Personally, if all webmasters and bloggers made excellent content as you probably did, the internet can be much more helpful than ever before. “No nation was ever ruined by trade.” by Benjamin Franklin.

  9. Hi there! This post couldn’t be written any better! Reading through this post reminds me of my previous room mate! He always kept talking about this. I will forward this article to him. Pretty sure he will have a good read. Thank you for sharing!

  10. Nice post. I used to be checking continuously this weblog and I am inspired! Extremely helpful info specially the remaining part 🙂 I maintain such information a lot. I was looking for this particular information for a long time. Thanks and best of luck.

  11. Attractive section of content. I just stumbled upon your site and in accession capital to assert that I acquire actually enjoyed account your blog posts. Any way I’ll be subscribing to your augment and even I achievement you access consistently fast.

  12. There are actually numerous particulars like that to take into consideration. That could be a great level to convey up. I offer the thoughts above as general inspiration but clearly there are questions like the one you convey up the place crucial factor can be working in trustworthy good faith. I don?t know if finest practices have emerged around things like that, however I’m certain that your job is clearly identified as a good game. Both boys and girls really feel the affect of just a moment’s pleasure, for the rest of their lives.

  13. I have been exploring for a little for any high-quality articles or blog posts on this sort of area . Exploring in Yahoo I ultimately stumbled upon this website. Reading this info So i am happy to convey that I have a very excellent uncanny feeling I came upon just what I needed. I so much no doubt will make certain to don¦t fail to remember this site and provides it a glance on a constant basis.

  14. What Is LeanBiome? LeanBiome is a natural weight loss supplement that reverses bacterial imbalance in your gut microbiome with the help of nine science-backed lean bacteria species with Greenselect Phytosome, a caffeine-free green tea extract crafted with patented phytosome technology.

  15. Hey there! I know this is kinda off topic however I’d figured I’d ask. Would you be interested in trading links or maybe guest writing a blog post or vice-versa? My site goes over a lot of the same topics as yours and I believe we could greatly benefit from each other. If you might be interested feel free to send me an email. I look forward to hearing from you! Wonderful blog by the way!

  16. I absolutely love your blog and find the majority of your post’s to be precisely what I’m looking for. Would you offer guest writers to write content for yourself? I wouldn’t mind writing a post or elaborating on some of the subjects you write concerning here. Again, awesome website!

  17. Nice post. I was checking constantly this blog and I am impressed! Extremely useful info particularly the last part 🙂 I care for such information a lot. I was seeking this particular information for a long time. Thank you and best of luck.

  18. naturally like your web-site but you have to check the spelling on quite a few of your posts. Several of them are rife with spelling issues and I in finding it very bothersome to tell the reality nevertheless I will definitely come again again.

  19. Great items from you, man I have understand your stuff prior to and you’re just extremely great I actually like what you have bought right here, certainly like what you are stating and the best way in which you are saying it You make it enjoyable and you continue to care for to stay it smart I can not wait to read much more from you This is really a wonderful web site

  20. You really make it seem really easy together with your presentation however I to find this matter to be really something that I think I’d never understand. It sort of feels too complex and extremely large for me. I am having a look ahead for your subsequent submit, I?¦ll attempt to get the hold of it!

  21. The core of your writing whilst appearing agreeable in the beginning, did not sit properly with me after some time. Somewhere within the sentences you managed to make me a believer but only for a short while. I however have got a problem with your jumps in logic and you might do nicely to fill in those breaks. In the event you actually can accomplish that, I would undoubtedly be impressed.

  22. Good post. I study one thing more challenging on completely different blogs everyday. It’s going to at all times be stimulating to read content material from other writers and practice a little bit one thing from their store. I’d prefer to make use of some with the content on my weblog whether or not you don’t mind. Natually I’ll give you a hyperlink on your net blog. Thanks for sharing.

  23. I’ve been exploring for a little bit for any high-quality articles or blog posts on this sort of area . Exploring in Yahoo I at last stumbled upon this web site. Reading this information So i am happy to convey that I’ve an incredibly good uncanny feeling I discovered just what I needed. I most certainly will make certain to do not forget this site and give it a glance on a constant basis.

  24. оттегі атмосфера, атмосфераның
    газ құрамының тұрақтылығы ненің есебінен сақталады trialtest nis, trz nis edu kz оператор
    билайн казахстан, call-центр билайн казахстан дауысты дыбыстар қмж 5 сынып, дауысты дыбыстар 2 сынып қмж

  25. қаңлылар билеушісі, қаңлылар туралы
    қызықты мәліметтер длинный гудок
    поезда, инструкция по движению поездов
    и маневровой работе минимальный
    размер qr-кода в пикселях, создать qr-код на документ футбол түсінік хат, қақпаға соққы
    жасау әдісі

  26. букеевская орда айтест, последствия восстания в букеевской орде сабақ мақсатын құру, қысқа мерзімді жоспар дегеніміз не атлах шайқасының себептерін жазыңыз, атлах шайқасынан кейін мұхит туралы мақал мәтел, мұхит
    туралы жұмбақтар

  27. If you’re looking for hot live sex and sexcam sex, you’re definitely in good hands here too. In addition to the cam models, we have also included the sex cam providers in this overview to make the offer even more interesting for you as a surfer.

  28. университетке онлайн құжат тапсыру, оқуға тапсыруға қажетті құжаттар 2024 гражданская ответственность
    виды, виды ответственности предпринимателя как очистить
    кэш на телефоне айфон, очистить
    телефон от вирусов бесплатно телефонный справочник северо-казахстанской области, справочник казахтелеком

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *