fbpx

Đất sét – nguyên liệu tự nhiên nguyên thuỷ nhất của gốm

màu tự nhiên của đất sét ảnh hưởng đến màu của sản phẩm gốm cuối cùng
Màu tự nhiên của đất sét .. Nguồn ảnh: https://rockymountainclay.com/

Một bài blog với chủ đề trùng với tên của website, tại sao không?

Ở Việt Nam, làm đồ gốm thường được nhắc đến như một hoạt động vui chơi giải trí nhẹ nhàng – thường là thử một lần cho biết chứ ít người theo đuổi gốm như một sở thích lâu dài. Nói đến đồ gốm, thường mọi người sẽ nhắc đến những tên tuổi truyền thống như Bát Tràng, Minh Long; chưa có nhiều nghệ sĩ chuyên làm hay bán đồ gốm dù chỉ với số lượng nhỏ hay mang dấu ấn cá nhân một cách rõ ràng, mạnh mẽ trên sản phẩm của mình. Thời gian qua tôi có cơ hội học về đồ gốm, và càng hiểu về gốm tôi càng thấy thú vị và bị cuốn hút bởi môn nghệ thuật này. Tôi muốn chia sẻ những trải nghiệm của mình với các bạn ở Việt Nam muốn hiểu thêm về gốm; và chỉ vì lí do này tôi đã set up thêm cho trang web của Đất Sét phiên bản tiếng Việt. Tôi sẽ cố gắng đăng các bài blog một cách có hệ thống và thường xuyên – vì đây cũng là một cách hiệu quả để tổ chức lại những điều tôi học được về gốm. Tôi cũng muốn lưu ý rằng trên trang blog tiếng Việt của Đất Sét, nếu trong quá trình tra cứu, đối chiếu nguồn thông tin tiếng Việt, tôi không tìm thấy hoặc không biết thuật ngữ tiếng Việt phù hợp, tôi sẽ sử dụng tiếng Anh. Các bạn có thể góp ý hoặc đề xuất thuật ngữ bằng cách comment vào bài viết này.

Trong bài đầu tiên này tôi sẽ chia sẻ một vài tóm tắt ngắn gọn về đất sét – nguyên liệu chính để làm đồ gốm. Đất sét là nguyên liệu tự nhiên thô sơ, căn bản nhất của đồ gốm. Người làm đồ gốm có thể dùng đất sét 100% tự nhiên, hoặc đất sét công nghiệp – là đất được pha trộn từ nguyên liệu thô theo những tỉ lệ nhất định. Các tỉ lệ khác nhau sẽ cho ra các loại gốm khác nhau:

  • Khác nhau về màu: gốm có thể có nhiều màu: từ trắng, ngà, vàng đất, cho đến xám, đen, đỏ tươi, cam, đỏ nâu đất.
  • Khác nhau về mục đích sử dụng: nặn 100% bằng tay, đất sét lỏng đổ khuôn, đất sét dùng trên bàn xoay, đất sét dùng cho điêu khắc, v.v.
  • Khác nhau ở các tính chất vật lý khác: độ dẻo (plasticity), độ co (shrinkage)
  • Khác nhau về nhiệt độ chín: Mỗi loại gốm có nhiệt độ chín khác nhau (maturity temperature), nhiệt độ chín là nhiệt độ mà ở đó đất sét trở nên cứng nhất, “đặc” nhất sau khi trải qua cả quá trình nung nóng từ nhiệt độ thường cho tới nhiệt độ chín. Nếu chỉ được nung dưới nhiệt độ chín, gốm sẽ yếu và xốp – có thể bị thấm nước. Nếu quá nhiệt độ chín, gốm có thể bị cong, vênh và biến dạng do các liên kết hoá học trong gốm bị phá huỷ hoàn toàn.
  • Sản phẩm cuối cùng cũng khác nhau về độ cứng (hardness), độ đặc (density), độ trong – khả năng cho ánh sáng đi qua (translucence), v.v.

Có nhiều cách để phân loại đất sét, nhưng có lẽ phổ biến nhất cho những người làm đồ gốm thủ công trong studio (studio potter) là cách phân loại dựa trên nhiệt độ chín của đất:

  • Sành (tiếng Anh: earthenware): nhiệt độ chín ở khoảng 1000-1180 độ C.
  • Gốm (tiếng Anh: stoneware): nhiệt độ chín ở khoảng 1200 – 1300 C
  • Sứ (tiếng Anh: porcelain): 1240 – 1350 C

Theo như phản hồi của một bạn khán giả sau khi đọc bài viết này, tôi hiểu thêm rằng ở Việt Nam việc phân biệt sành, gốm, sứ còn có thể dựa trên chức năng của sản phẩm thay vì dựa trên nhiệt độ chín. Ở Việt Nam, đôi khi khi nung gốm thủ công người làm gốm không dùng những lò nung đọc được nhiệt độ nên việc phân loại dựa trên nhiệt độ không phổ biến. Thay vào đó, những sản phẩm nào không tráng men – để nước thấm qua thì được coi là gốm như chậu cây, lu, khạp, v.v. Còn bát, chén, bình hoa, những sản phẩm được tráng men thì được coi là sành.

Tôi giữ nguyên hai cách phân loại này trong bài viết này để các bạn tham khảo.

Loại đất sét nào càng được nung ở nhiệu độ cao thì sản phẩm cuối cùng càng cứng và càng nặng. Sành là loại gốm nhẹ nhất, và thường dễ vỡ nhất. Sành hay được sử dụng để làm đồ dùng ở ngoài trời, như chậu cây, vại nước. Màu phổ biến nhất của sành là màu đỏ nâu – từ nhạt đến đậm (nhưng cũng có những loại sành khác màu trắng hoặc xám). Gốm cứng hơn, phổ biến hơn và hay được dùng nhất cho những người thích tạo sản phẩm 100% bằng tay (handbuild). Gốm có màu phổ biến là màu hơi trắng ngà hoặc hơi ngả sang màu be, tuy nhiên cũng có những loại gốm trắng, xám, đỏ, thậm chí là đen. Sứ là loại gốm cứng nhất; khi đạt được đến độ mỏng nhất định, ánh sáng có thể đi qua chất liệu này. Màu phổ biến nhất của sứ là màu trắng lạnh, cũng có loại sứ màu đen nhưng việc sử dụng gốm đen tương đối hiếm gặp vì thường làm đồ gốm/sứ muốn tận dụng tính chất nổi bật và đặc thù của sứ đó là bề mặt bóng, trắng trong và tinh khiết.

Trong bài blog tiếp theo tôi sẽ chia sẻ về các phong cách làm đồ gốm, và cách chọn, phân loại gốm dựa trên những phong cách này.

Về blogger Thương Trần – tác giả của bài viết này – click để xem thêm thông tin 

69 Trả lời “Đất sét – nguyên liệu tự nhiên nguyên thuỷ nhất của gốm”

  1. Nhiệt độ chín của gốm sứ gọi là hoàn nguyên. I live in Hai Duong city where there was the biggest porcelain company. My parents were the workers there, so I know much about it.

  2. What i do not understood is actually how you’re not really much more well-liked than you might be right now. You’re so intelligent. You realize therefore significantly relating to this subject, made me personally consider it from so many varied angles. Its like men and women aren’t fascinated unless it is one thing to do with Lady gaga! Your own stuffs nice. Always maintain it up!

  3. Thank you for sharing excellent informations. Your site is very cool. I’m impressed by the details that you have on this web site. It reveals how nicely you perceive this subject. Bookmarked this website page, will come back for extra articles. You, my friend, ROCK! I found simply the information I already searched everywhere and just couldn’t come across. What a perfect web site.

  4. I have been exploring for a little bit for any high quality articles or blog posts in this kind of space . Exploring in Yahoo I eventually stumbled upon this web site. Studying this info So i am glad to convey that I have an incredibly just right uncanny feeling I discovered just what I needed. I so much undoubtedly will make sure to do not overlook this site and provides it a glance regularly.

  5. Hi, Neat post. There’s a problem together with your site in internet explorer, would check this?K IE nonetheless is the marketplace leader and a large portion of folks will miss your magnificent writing because of this problem.

  6. I’m impressed, I have to say. Actually hardly ever do I encounter a weblog that’s each educative and entertaining, and let me inform you, you could have hit the nail on the head. Your concept is outstanding; the difficulty is one thing that not enough people are speaking intelligently about. I’m very completely happy that I stumbled throughout this in my search for something regarding this.

  7. Hey there would you mind sharing which blog platform you’re working with? I’m going to start my own blog soon but I’m having a tough time making a decision between BlogEngine/Wordpress/B2evolution and Drupal. The reason I ask is because your design and style seems different then most blogs and I’m looking for something unique. P.S My apologies for being off-topic but I had to ask!

  8. Thanks for sharing superb informations. Your site is very cool. I’m impressed by the details that you¦ve on this blog. It reveals how nicely you perceive this subject. Bookmarked this website page, will come back for extra articles. You, my friend, ROCK! I found simply the info I already searched everywhere and just couldn’t come across. What an ideal site.

  9. The heart of your writing while appearing agreeable originally, did not settle very well with me after some time. Someplace throughout the sentences you were able to make me a believer unfortunately just for a while. I however have a problem with your jumps in logic and you would do well to help fill in all those breaks. When you can accomplish that, I would definitely end up being impressed.

  10. You actually make it appear so easy along with your presentation but I to find this topic to be actually something which I believe I might never understand. It sort of feels too complicated and extremely large for me. I’m taking a look ahead for your subsequent put up, I will attempt to get the grasp of it!

  11. I was just searching for this information for a while. After six hours of continuous Googleing, finally I got it in your site. I wonder what is the lack of Google strategy that don’t rank this type of informative sites in top of the list. Usually the top websites are full of garbage.

  12. What is ProvaDent? ProvaDent is a cutting-edge dental support supplement crafted by Adem Naturals. It integrates the BioFresh™ Clean Complex and a sophisticated oral probiotic complex to rejuvenate the oral microbiome.

  13. What i do not understood is in truth how you are not actually a lot more neatly-liked than you may be now. You’re very intelligent. You understand thus significantly when it comes to this matter, produced me individually believe it from a lot of various angles. Its like men and women aren’t fascinated except it is something to accomplish with Girl gaga! Your individual stuffs great. All the time take care of it up!

  14. hey there and thank you for your information – I’ve certainly picked up something new from right here. I did however expertise several technical issues using this site, since I experienced to reload the web site a lot of times previous to I could get it to load properly. I had been wondering if your hosting is OK? Not that I am complaining, but sluggish loading instances times will sometimes affect your placement in google and could damage your high quality score if advertising and marketing with Adwords. Well I’m adding this RSS to my e-mail and can look out for much more of your respective intriguing content. Ensure that you update this again soon..

  15. Bruce and FamilyIt is with extreme sadness that I read today about the passing of Elaine… I knew she was ill, but I didn’t know to what extentBruce, I will use the notice listed in today’s Edmonds News that I send out to EHS grads Do you want condolences sent to you , Bruce, or only to Beck’s If you want them sent to you, also, I will need your addressAgain, words won’t cover all the grief you going through now My suggestion is to put your trust in our Lord and Savior, Jesus Christ He will be there for you 24/7 My prayers are going out to you, Bruce…Lee Ayers

  16. What i do not understood is in reality how you are not actually a lot more smartly-liked than you might be right now. You are so intelligent. You understand therefore considerably relating to this matter, made me in my view believe it from a lot of varied angles. Its like men and women don’t seem to be involved except it is one thing to accomplish with Girl gaga! Your personal stuffs outstanding. All the time care for it up!

  17. My spouse and i felt excited that Louis managed to deal with his basic research out of the ideas he came across out of your web site. It is now and again perplexing just to be offering helpful hints which often many people have been trying to sell. And now we grasp we have the writer to thank for that. The specific illustrations you’ve made, the simple site menu, the relationships you aid to promote – it’s got all excellent, and it’s leading our son in addition to our family recognize that that matter is cool, and that’s wonderfully mandatory. Many thanks for the whole lot!

  18. Hi! I know this is kind of off topic but I was wondering which blog platform are you using for this site? I’m getting tired of WordPress because I’ve had issues with hackers and I’m looking at options for another platform. I would be fantastic if you could point me in the direction of a good platform.

  19. Show the camsex girls your hard cock. They are keen to see it when they fuck themselves with the dildo. With Cam To Cam it gets really hot in front of the sex cam. Simply choose your blonde cam girls and switch on your live cam. Jerk off together and climax together. This is how sexcam sex becomes satisfying.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *